18 juni 2025

Zet een streep door asieldwangsommen!

De Tweede Kamer debatteerde op woensdag 18 juni met minister Van Weel over het vreemdelingen- en asielbeleid in Nederland. Tijdens zijn bijdrage vroeg Diederik van Dijk onder andere aandacht voor de aanhoudende problematiek rond de dwangsommenregeling, mogelijke fraude bij de IND en antisemitisme. Zijn gehele inbreng is hieronder te lezen.

Los asielproblemen op!
Na alle geharrewar over de verdeling van de asielportefeuille dacht ik: zullen we nu eindelijk het échte asielprobleem op gaan lossen? Er is een rechtse meerderheid. Er zou werk worden gemaakt van het strengste en effectiefste asielbeleid ooit. Laten we nu geen tijd verliezen met politiek gekrakeel, maar alles-op-alles zetten zodat de politiek levert wat Nederland van ons vraagt. De asielwetten moeten daarom zo snel mogelijk door beide Kamers.

Dwangsommencircus
Om de Asielnoodmaatregelenwet aan te scherpen en de asielketen te ontlasten heeft mijn fractie vrijdag een amendement ingediend om de rechterlijke asieldwangsommen te schrappen. De eerste vier maanden van dit jaar verdween 21 miljoen euro uit de staatskas richting asielzoekers, omdat de zwaar overbelaste IND onmogelijk op tijd kan beslissen.

Bij het overgrote deel, 17 miljoen euro, ging het om dwangsommen via de rechter. Daar wil de SGP definitief een streep doorzetten. Andere lidstaten kennen helemaal niet zo’n lucratieve dwangsomregeling en Europees verplicht is het evenmin. Laten we Nederland hiermee niet onnodig aantrekkelijk maken, terwijl de asielzoeker geen moment eerder zijn beslissing ontvangt. Ik reken op brede steun.

Onderzoek IND
Ik heb herhaaldelijk aandacht gevraagd voor het onderzoek naar mogelijke fraude bij de IND. De minister had toegezegd de Kamer over de uitkomsten daarvan te informeren. Inmiddels hebben we wel op de IND-website kunnen lezen dat het onderzoek is afgerond, maar de Kamer is nog niet geïnformeerd. Er zouden slechts fouten zijn gemaakt, luidt de conclusie. De SGP is nog niet gerustgesteld, want wij krijgen signalen dat er meer aan de hand is bij de dienst en dat dit slechts het topje van de ijsberg is. Mogelijke fraude moet in elk geval worden uitgesloten, ook in het belang van de IND. Daarom wil mijn fractie graag inzage in het onderzoeksrapport.

Daarnaast hebben wij als Kamer een bijzonder vertrouwenspersoon aangesteld bij het ministerie die wat ons betreft ook inzage in het rapport moet krijgen. Deze vertrouwenspersoon heeft een onafhankelijke rol, is recherchekundige en daarmee uitstekend in staat de situatie te beoordelen. Graag hoor ik van de minister wanneer de Kamer en de vertrouwenspersoon het rapport ontvangt.

Antisemitisme
Begin vorig jaar is mijn motie aangenomen om antisemitisme zwaarder mee te laten wegen bij weigerings- en intrekkingsgronden. Over de uitvoering van die motie hebben we in maart schriftelijke inbreng geleverd. Wanneer kunnen we de reactie van de minister verwachten? Want wij zijn ervan overtuigd dat dit moet kunnen, en we willen daarom snel verder met dit voorstel. Nu antisemitisme steeds verder oplaait, moeten we overduidelijke antisemitische vreemdelingen de deur wijzen.

Kleinschalige opvang
Wat óók zwaarder moet meewegen in ons asielbeleid is de draagkracht van de samenleving. Mega-azc’s kunnen over het algemeen op minder draagvlak rekenen bij inwoners, dan kleinschalige opvang. Voor dorpen en gemeenschappen die dat willen, moet het daarom makkelijker worden gemaakt om kleinschalige azc’s te plaatsen. Daarom heb ik met D66 een motie ingediend om in samenwerking met gemeenten te komen tot een plan om kleinschalige opvang te stimuleren. Daarop kwam een summiere reactie in een recente Kamerbrief, maar een uitgewerkt plan ligt er nog niet. Van de minister hoor ik graag hoe hij deze motie alsnog uit gaat voeren en wanneer wij de uitwerking tegemoet kunnen zien.

Avondklok
Om overlast tegen te gaan zou onderzoek worden gedaan naar een avondklok voor de asielzoekers in het azc in Ter Apel, maar daarna hebben we er niets meer van vernomen. Hoe staat het hiermee? Wil de minister bezien of dit zo nodig breder is in te zetten, bijvoorbeeld bij overlast in andere plaatsen?

Tot slot
We leven niet op een eiland. Via de grens met Duitsland en België komen veel asielzoekers ons land binnen. Zij nemen ferme maatregelen om irreguliere migratie te verminderen. Staat de minister in nauw contact met hen, en bekijkt hij of wij ook vergelijkbare maatregelen kunnen nemen?

Er ligt een aangenomen motie van mijn hand om met Duitsland en andere EU-landen ervoor te zorgen dat de Dublinregels weer strikt worden gehandhaafd.
Concreet betekent dat: niet meer asielhoppen binnen de EU. In het land waar je het eerst de EU bent binnengekomen wordt je aanvraag afgehandeld en fatsoenlijk opgevangen. Worden hierover gesprekken gevoerd en wordt dit weer zo snel mogelijk de praktijk?