Stoffer over Belastingplan

De Tweede Kamer debatteerde op donderdag 20 november over het Belastingplan voor het komende jaar. Lees hieronder de bijdrage van Chris Stoffer.

Vroeger had je van die prachtige, ouderwetse weegschalen. Ze zijn pas in evenwicht als aan beide kanten het gewicht precies evenveel is. Een klein verschil, een muntje meer of minder, brengt de weegschaal direct uit balans.

Aan dat beeld moest ik denken bij de voorbereiding op dit debat. Ook belastingen vragen om zo’n nauwkeurig geijkte weegschaal. Tussen de verschillende inkomensbronnen, maar ook tussen groepen belastingplichtigen. Maar ook moet er evenwicht zijn tussen de lusten en de lasten.

Hoewel dit Belastingplan in de steigers is gezet door een demissionair kabinet, zitten er ook nu veel maatregelen in die dat evenwicht kunnen verstoren. En ook nu geldt dat een kleine aanpassing, de weegschaal zomaar de verkeerde kant kan laten opslaan.

In de schriftelijke voorbereiding zijn er al veel zaken helder geworden. We zijn inmiddels beland bij de plenaire behandeling, na twee dagen van wetgevingsoverleggen. Vandaag ga ik in op een aantal zaken die nog zijn blijven liggen, maar voor de SGP wel heel belangrijk zijn om de belastingweegschaal recht te houden.

Eenverdieners
Ten eerste het inkomensbeleid. Elk jaar wordt er opnieuw gesleuteld aan de inkomstenbelasting. Aan de tarieven, aan de kortingen. De afgelopen jaren leek de balans gunstig, de tarieven daalden en de kortingen namen af, of stegen in ieder geval niet fors. Dit keer kiest het demissionaire kabinet echter weer voor de verkeerde route. De tarieven stijgen, de arbeidskorting stijgt. Dit heeft allerlei negatieve gevolgen. Het stelsel wordt ingewikkelder. Het werkt discriminatie in de hand doordat niet iedereen gebruik kan maken van de arbeidskorting. Ook vergroot het de kloof tussen één- en tweeverdieners. Ik hoop van harte dat het volgende kabinet hierin wel de juiste keuzes gaat maken.

Vorig jaar is er een amendement van de SGP aangenomen die de positie van eenverdieners verbeterd. Een trendbreuk. Het is echter nog wel een eerste stap, wat de SGP betreft volgen er meer. Het evenwicht in de belastingdruk tussen één- en tweeverdieners is al jaren volledig zoek. Vandaar dat ik met een amendement kom om een volgende stap te zetten.

Box 3
Ook het box 3 stelsel wordt steeds onevenwichtiger. Het forfaitaire rendement wordt opeens verhoogd en het heffingsvrije vermogen daalt. Als het aan het kabinet ligt, ten minste. Ik hoop dat we hier als Kamer nog een stokje voor kunnen steken. De SGP is zeer bereid daarover mee te denken.

Bij sommige belastingplichtigen stijgt de belastingdruk onevenredig hard. Zoals voor verhuurders van woningen en eigenaren van Rijksmonumenten.

Samen met mevrouw Van Eijk heb ik een motie ingediend om alternatieven te onderzoeken die bijdragen aan een evenwichtige belastingheffing voor deze groepen. Het kabinet ziet daar geen mogelijkheden voor. Dit heeft natuurlijk grote gevolgen voor bijvoorbeeld het aanbod van huurwoningen. Ik maak me daar echt grote zorgen over.

Hetzelfde geldt voor de positie van Rijksmonumenten. Ook daarover heb ik een motie ingediend. Het gaat hier om een hele specifieke en afgebakende groep. Er ligt gewoon een aangenomen motie die verzoekt te bezien hoe de (fiscale) positie van rijksmonumenten verbeterd kan worden. In de schriftelijke beantwoording geeft de staatssecretaris aan dat er geen oplossingen mogelijk zijn. Maar hij noemt daarbij alleen generieke mogelijkheden.

• Welke specifieke oplossingen voor deze groep zijn wel mogelijk?
• Kan hij toezeggen dat hij op die manier nog een keer de uitvoering van de motie wil oppakken, in overleg met de sector?

Ik vroeg tijdens het wetgevingsoverleg naar de positie van pachtcontracten. Deze worden veel gebruikt in de agrarische sector. De rendementen daarop zijn vaak begrensd. Hetzelfde geldt overigens voor bepaalde verzekeringsproducten. De staatssecretaris gaf gisteren aan dat er dan tegenbewijs geleverd kan worden.

• Maar dat is toch de wereld op zijn kop?

Eerst heft de overheid veel te veel belasting, en daarna mag de burger zelf de belasting evenwichtig en eerlijk maken. Daarnaast, en daar heb ik gisteren ook op gewezen, in het tegenbewijs wordt alles op één hoop gegooid. Daarmee wordt geen recht gedaan aan de wettelijk begrensde rendementen. Ik heb hier al heel vaak de vinger bij gelegd. Maar nu het forfaitaire rendement fors wordt verhoogd, steekt het des te meer. De belastingweegschaal slaat hier echt uit het lood.

• Gezien de stijging van de heffing: is de staatssecretaris bereidt nogmaals naar oplossingen te zoeken voor dit probleem?

Pseudo-eindheffing
Het kabinet legt de wortel naast zich neer, en neemt de stok op om het wagenpark te elektrificeren. Er komt, als het aan het kabinet ligt, een pseudo-eindheffing voor werkgevers die een brandstofauto aan de werknemer ter beschikking stellen. De SGP maakt zich zorgen over de gevolgen. Volgens het kabinet zijn de administratieve lasten zeer beperkt, worden uitwijkmogelijkheden nauwelijks gebruikt en is dit de meest efficiënte manier om verduurzaming te stimuleren. Op alle drie de onderwerpen heb ik grote vraagtekens. De administratieve lasten, zeker voor kleine werkgevers, gaan gewoon stijgen.
Het is een nieuwe belasting, met allerlei andere definities en regels.

• Is het kabinet bereidt te onderzoeken hoe de uitvoering voor werkgevers verbeterd kan worden?

De uitwijkmogelijkheden zouden beperkt zijn. Ik moet dat nog zien. De kosten zijn dermate hoog, dat uitwijk al snel loont. Ten slotte, de maatregel gaat pas per 2027 in. Er is dus nog voldoende tijd om te komen met een alternatieve maatregel. Ik heb daarom een amendement ingediend om de pseudo-eindheffing te schrappen. En het geld te gebruiken om met een betere maatregel hetzelfde doel te behalen. Graag een reactie op dat amendement.

Afvalstoffenbelasting
Het kabinet stelt voor om de afvalstoffenheffing enorm te verhogen. Ondertussen lopen er gesprekken met de sector over een alternatieve invulling. Gisteren gaf de staatssecretaris aan dat er in het voorjaar wordt bezien of het pakket anders vormgegeven kan worden. Ook een volgend kabinet kan een andere invulling kiezen. Dit demissionaire kabinet is uit de problemen, de sector én het volgende kabinet mogen de scherven gaan rapen. Niet erg evenwichtig. We krijgen gelukkig nog een brief over de ideeën van dit kabinet over de alternatieve invulling. Gisteren gaf de staatssecretaris al een inkijkje.

Voor de SGP is dit echt een heikel punt. Inzicht in de vormgeving die het kabinet voor ogen heeft, is voor ons belangrijk.

• Maar los daarvan: wat is nu precies de status van het pakket waar de Kamer volgende week over stemt?

Het toont gelijkenissen met vorig jaar, toen we voor de verhoging van de btw moesten stemmen, en er maar vanuit moesten gaan dat het kabinet met een andere invulling zou komen.

Specifiek vraag ik opnieuw aandacht voor de waterschappen. Ik heb daar maandag ook al naar gevraagd. De kosten lopen volgens het kabinet voor hen met 1 miljoen euro op. Uit de sector krijg ik hele andere geluiden. Ook is er geen Uitvoerbaarheidstoets Decentrale Overheden uitgevoerd. De staatssecretaris geeft aan dat er onder andere een werkbezoek heeft plaatsgevonden. Heel nuttig, weet ik uit ervaring. Maar dat is geen Uitvoerbaarheidstoets. Gisteren gaf de staatsecretaris aan dat er ook geen wens ligt vanuit de Unie van Waterschappen om zo’n toets uit te voeren. Ik heb vanmorgen nog contact met hen gehad, en vanuit hen krijg ik het signaal dat die wens er nadrukkelijk wel ligt. Los van hun wens, er worden maatregelen genomen die grote gevolgen hebben voor waterschappen. Er is onduidelijkheid over de kosten.

• Kan de staatssecretaris toezeggen dat de Uitvoerbaarheidstoets alsnog wordt gedaan?

Verbruiksbelasting alcoholvrije dranken
Er leeft een brede wens in de Kamer om de verbruiksbelasting op alcoholvrije dranken te heffen op basis van een gedifferentieerd tarief. Nu betaal je voor alle soorten dranken dezelfde belasting. Ongeacht suikergehalte, of dat nu toegevoegd is of niet. Er liggen een aantal scenario’s voor die omzetting, dank daarvoor. Voor de SGP is het helder: er is zo snel mogelijk een heffing nodig op basis van suikergehalte. Het liefst op basis van toegevoegde suikers. Dat kan ook, in het Verenigd Koninkrijk is zo’n heffing, met positieve resultaten op de gezondheid. In de brief van 11 juli van dit jaar wordt deze variant ook uitgewerkt. Nu begreep ik gisteren dat er een soort update komt van de scenario’s. Op zich snap ik dat, ik hoop alleen niet dat dat tot vertraging leidt. De sector verkeert al heel lang in onzekerheid, de staatssecretaris gaf dat gisteren ook aan.

•  Wat kunnen we concreet verwachten van een update van de brief van vier maanden geleden?

Volgens de SGP kunnen we nu alvast trechteren naar scenario IVb en V.

• Is de staatssecretaris bereidt in die volgorde de voorbereiding voor omzetting alvast in gang te zetten?

Ik hoop echt dat we vaart kunnen maken met dit dossier, en geen kostbare tijd verloren laten gaan.