Leg het neokolonisch juk van het gelijkheidsmoraal niet op de BES

Vandaag debatteerde de Eerste Kamer over de Wet bescherming tegen discriminatie op de BES-eilanden. Hoewel we tegen discriminatie zijn, slaat de wet erg door met allerhande gelijkheidswetten. Dit treft de eigenheid van de cultuur op de BES-eilanden en roept ook rechtvaardigheidsvragen op. Genoeg reden voor Peter Schalk om kritische vragen te stellen. Hieronder leest u welke.

Voorzitter, dat kolonialisme van vroeger, dat denken dat wij het helemaal voor elkaar hebben, die mening dat alles en iedereen dezelfde wetten zou moeten aannemen als in Nederland; dat lijkt zich vandaag de dag weer te manifesteren, en we noemen dat neokolonialisme. 

Dat is de voorzichtige conclusie die mijn fractie trekt op basis van het voorliggende wetsvoorstel. Want, voorzitter, de gelijkheidsmal in het Europese Nederland wordt nu ook op Bonaire, St. Eustatius en Saba gelegd. Jammer van die prachtige eilanden, zou ik zeggen. We zijn er geweest, en je proeft de sfeer, de zoektocht om vooruit te komen, de ontwikkeling naar zelfstandigheid. En dan wordt er weer van alles en nog wat overheen gelegd, in dit geval een serie wetten die allemaal gericht zijn op gelijkheid, maar dan wel op de manier die we hier in Nederland van belang achten. 

Het zonder meer implementeren van Westerse waarden in andere culturen staat onder hevige kritiek. Verscheidene wetenschappers waarschuwen tegen de averechtse gevolgen van deze vorm van neokoloniaal handelen.

• Op welke wijzen is de implementatie zo afgestemd dat het recht doet aan culturele gevoelens en bestaande structuren op de BES-eilanden?

Er wordt wel gesteld dat het idee dat Westerse wetgeving elders moet worden geïmplementeerd vaak is gebaseerd op de verkeerde aanname dat elders geen wetgeving of geen rechtssysteem is. Dat doet geen recht aan de specifieke situatie van onze eilanden, die het prima op hun eigen manier kunnen redden. Deze wet roept dan ook vragen op, met name of het wel gedragen wordt. Natuurlijk zijn er organisaties die dit toejuichen.

• Afgezien van de wens van verscheidene instituten, heeft de minister ook onderzoek gedaan naar de sociologische gevolgen van de implementatie van deze wet?

Dit klemt te meer omdat we weten dat juist op de eilanden een andere cultuur en traditie heersen dan in Europees Nederland en dat het risico bestaat dat zij ook steeds meer onder het juk van onze gelijkheidsmoraal komen.

Want wat heeft de bevolking van de eilanden hier nu echt aan? Voorzitter, de bittere armoede, de schrijnende tegenstellingen, het geflaneer van veel te rijke toeristen, de afbraak van het schoolsysteem doordat jongeren voor een hongerloon de horeca ingetrokken worden, het ontbreken van een minimumloon of van een goede cao voor werknemers: zou dat niet de hoogste prioriteit moeten hebben?

• Waarom volstaan we niet met de duidelijke lijn van de grondwet, namelijk dat discriminatie verboden is, en specifieke regelgeving waar dat nodig blijkt voor concrete misstanden?

Voorzitter, naar de mening van de SGP hebben we met dit wetsvoorstel te maken met het doorgeschoten gelijkheidsbeginsel dat ook in NL speelt. En dat levert soms nare taferelen op. Ik noem zomaar twee voorbeelden:

1. De focus op gelijkheid lag immers mede ten grondslag aan de toeslagenaffaire, waar enige vorm van maatwerk en menselijke maat niet mogelijk waren.
2. Vorige week debatteerden we over de Participatiewet in Balans. Onderdeel van de argumentatie van de staatssecretaris om geen ruimte te geven aan maatschappelijke initiatieven omwille van de gelijkheid. En dan is het blijkbaar beter dat niemand geholpen wordt. Gelijkheid staat vooruitgang en menselijkheid soms juist in de weg.

• Is de minister het met de fractie van de SGP eens dat het verheffen van het gelijkheidsbeginsel in de praktijk juist tot problemen kan leiden? Waarom noopt dat niet tot meer terughoudendheid in plaats van het verder uitbreiden naar de eilanden?

Voorzitter, een cruciaal onderdeel van de wetgeving is de verantwoordelijkheid om toegankelijkheid te waarborgen voor mensen met een handicap. Dit gaat ook gepaard met investeringen van private personen die, naast dat zij op de hoogte gebracht moeten worden van deze wetgeving, tijd nodig hebben om de gewenste aanpassingen te doen. Het Bestuurscollege van het openbaar lichaam Bonaire heeft expliciet verzocht om aandacht te geven aan overgangstermijnen of gefaseerde inwerkingtreding. In dit wetsvoorstel is alleen sprake van geleidelijkheid.

• Op welke wijze wordt geleidelijkheid en de gefaseerde inwerkingtreding ingekaderd?

Voorzitter, dan nog de financiën. Is er een berekening van de kosten voor de implementatie van de wet en het inrichten van de front- en backoffice, of het uitrusten van het College voor de Rechten van de Mens. Oftewel:

• Hoeveel geld er is gereserveerd voor de invoering van deze wet en de inrichting van de voornoemde zaken? Hoe staat het met de dekking?

Voorzitter, mijn fractie staat afwijzend tegenover deze wetgeving. Maar als het dan zo ver zou komen, dan moeten er heldere waarborgen komen voor uitvoerbaarheid en handhaafbaarheid.

Ik zie uit naar de reactie van de minister.