Houd landbouw buiten het verdrag!

Mercosur
Met veel interesse heb ik de kabinetsappreciatie van het EU-Mercosurakkoord gelezen. Van meet af aan is de SGP heel kritisch geweest. We hebben gezegd: houd kwetsbare landbouwsectoren buiten dit handelsverdrag. Het leidt tot een ongelijk speelveld voor onze boeren en ondermijnt de strenge Europese productiestandaarden. Het is bepaald geen fair trade om de eisen voor eigen boeren op te stapelen en ondertussen de lat voor import een stuk lager te leggen.
Denk aan de problematiek van ontbossing. We waren niet alleen. De Kamer heeft het kabinet meermaals verzocht zich te verzetten tegen de handelsafspraken. Hoe is hier uitvoering aan gegeven? Waarom deze positieve appreciatie in weerwil van de Kameruitspraken?

De SGP onderstreept de onderzochte gevolgen voor onder meer de agrarische sector. De Nederlandse agrarische handel krijgt jaarlijks een knauw van 500 miljoen euro door meer import van vlees en groente en fruit uit Brazilië, Argentinië, Uruguay en Paraguay. Dat weegt niet op tegen de geringe economische winst van 30 miljoen euro door meer zuivelexport. De inkomenseffecten voor boerenbedrijven zouden beperkt zijn. Uitgezonderd vleesveebedrijven klopt dat. Maar de optelsom van handelsverdragen en nieuwe regelgeving blijft hard aankomen. We moeten een salamitactiek voorkomen. Ik vind het principieel onverteerbaar dat met de ene hand aangestuurd wordt op meer import van producten die niet voldoen aan Europese milieu- en dierenwelzijnsstandaarden, terwijl met de andere hand de kostprijsverhogende eisen voor onze eigen boeren aangescherpt worden. Hoe gaat het VVD/BBB-kabinet dan zorgen voor fair trade?

Bij ernstige marktverstoring zou door vrijwaringsmaatregelen de import van bijvoorbeeld vlees beperkt kunnen worden. Maar uiteindelijk is het niet Nederland, maar de Europese Commissie die beoordeelt of daadwerkelijk sprake is van ‘ernstige marktverstoring’. Ik constateer een uitruil van belangen, waarbij ons handelingsperspectief nogal vaag blijft. Daarom enkele vragen:

• Welke mogelijkheden heeft Nederland straks om vrijwaringsmaatregelen af te dwingen als blijkt dat de interne markt wordt overspoeld met goedkoop vlees? Wanneer is sprake van ernstige marktverstoring?
• Wat zijn de vrijblijvende woorden in de duurzaamheidsparagraaf waard?
• Waarom noemt het kabinet in de appreciatie van het handelsakkoord het derogatieverzoek bij de Nitraatrichtlijn? Heeft het kabinet ook maar de minste indicatie dat Nederlandse steun aan EU-Mercosur bijdraagt aan een welwillende houding van de Europese Commissie voor derogatie?

Over de hele linie is sprake van meer in- en uitvoer en lichte welvaartswinst.
Tegelijkertijd constateer ik ook dat de plussen en minnen bij de Nederlandse productiewaarde in de verschillende sectoren elkaar opheffen. De cijfers zijn minder groen dan op het eerste gezicht lijkt.

Het kabinet benadrukt het geopolitiek belang. Inderdaad, met name Brazilië en Argentinië zijn strategisch belangrijke markten, die bovendien kunnen bijdragen aan de leveringszekerheid van kritieke grondstoffen. De SGP mist echter een bredere blik op strategische autonomie: is het geopolitieke belang van een vitale agrarische sector en voedselvoorziening voor dit kabinet dan ondergeschikt?
Kwetsbare landbouwsectoren hadden echt buiten het verdrag moeten blijven.
Verder had het verdrag zich meer kunnen richten op die kritische grondstoffen.

De Europese Commissie kiest voor een opknipconstructie, waarbij de Kamer alleen over de partnerschapsovereenkomst zeggenschap krijgt, maar niet over het handelsdeel, waar nu juist zo veel over te doen is. Nederland heeft in de Raad gepleit voor het integraal voorleggen van het akkoord aan de nationale parlementen, in overeenstemming met de wens van de Kamer. Hier rijst een opmerkelijk beeld: met dit pleidooi werd de kans vergroot dat het akkoord uiteindelijk zou stranden in de Tweede Kamer, omdat hier geen meerderheid was voor het EU-Mercosur verdrag. Hoe geloofwaardig is dan nu de positieve opstelling van het kabinet?

Afspraken met VS
Tot slot nog even het overleg met de VS. Er is afgesproken om elkaars normen voor auto’s te erkennen. Maar grote Amerikaanse SUV’s zijn niet gemaakt voor het drukke Nederlandse verkeer met veel voetgangers en fietsers. Ze hebben vaak scherpe randen. Je moet er niet aan denken dat ze hier in botsing komen met voetgangers. Europese verkeersorganisaties slaan alarm . En terecht. Hoe gaan we dit voorkomen?