3. Voor het leven, zorgen met liefde

Een van de belangrijkste taken van de overheid is het beschermen van kwetsbaar leven. Leven dat broos is, breekbaar, of niet voor vol wordt aangezien. Denk aan het kindje in de moederschoot, de broze oudere in de avond van het leven, de puber die tobt met eenzaamheidsgevoelens. We geloven dat ieder mens geschapen is naar het beeld van God. Ieder mens is dus even waardevol, ongeacht wat die persoon kan of is. De SGP zet zich daarom in vóór de bescherming van het leven en voor liefdevolle zorg. We willen een cultuur bevorderen waarin het krijgen van kinderen als heel mooi en verrijkend wordt gezien voor het leven en samenleven.

Wij zien goede zorg als een christelijke opdracht. Omzien naar elkaar vraagt om eigenschappen als liefde, geduld, vriendelijkheid en trouw. Niet voor niks beschouwt de Bijbel dit als aspecten van de vrucht van de Geest (Galaten 5). Liefdevolle zorg is een zaak van hoofd, hart en handen. We zien de gelijkenis van de barmhartige Samaritaan (Lukas 10) daarbij als een inspirerend voorbeeld.

De gezondheidszorg in Nederland staat onder enorme druk door zowel de arbeidskrapte als de steeds stijgende zorgvraag. Dit kan zo niet langer doorgaan. Er is geen tijd om te talmen. De SGP bepleit radicale beperking van de bureaucratie in de zorg. We willen de menselijke maat terug. Zorgprofessionals, mantelzorgers en vrijwilligers moeten alle ruimte krijgen om te doen waar ze goed in zijn: met liefde zorgen.

Gekend vanaf het begin

De abortuscijfers waren in jaren nog nooit zó hoog. De overheid schiet tekort in de bescherming van ongeboren kinderen. De abortuspraktijk in Nederland moet stoppen. De SGP wil dat de abortuswet wordt ingetrokken. Zolang dit niet het geval is, doet de overheid er alles aan om het aantal abortussen te verminderen. Zorg voor moeders en kinderen moet van topkwaliteit zijn.

• Abortusklinieken moeten motieven en factoren die een rol spelen bij abortus registreren. Deze informatie wordt (anoniem) gepubliceerd om hulp te kunnen verbeteren.
• Er komt een Moeder en Kind Fonds om hulp en ondersteuning te bieden aan onbedoeld zwangere vrouwen en hun (ongeboren) kindje.
• In elke provincie komt tenminste één ‘babyhuis’ voor kwetsbare moeders en hun kindje.
• De eerste levensjaren bepalen in grote mate de latere gezondheid van een mens. Zorg en ondersteuning rondom de zwangerschap en bevalling moet voor iedere vrouw toegankelijk zijn. De SGP wil daarom via een bestuurlijk akkoord investeren in de kraamzorg. De eigen bijdragen voor een ziekenhuisbevalling zonder indicatie en voor kraamzorg worden geschrapt. Ook komt er geld voor extra uren zorg, tarieven, personeel en de toekomstvisie.
• De SGP wil meer erkenning van het verdriet vanwege een miskraam of stilgeboorte.
• Abortusklinieken moeten transparanter zijn. (Financiële) jaarverslagen worden openbaar.
• De SGP voert weer een vaste minimale bedenktermijn in van vijf dagen.
• Abortus blijft in het strafrecht. Het doden van ongeboren leven is geen (mensen)recht.
• De 24-wekengrens is medisch achterhaald en moet daarom worden verlaagd.
• Vrouwen krijgen altijd onafhankelijke voorlichting door deskundige keuzehulpbegeleiders aangeboden. Deze keuzehulpgesprekken vinden buiten de abortuskliniek plaats.
• Artsen moeten vrouwen standaard alternatieven voor abortus aanbieden. Ook moeten ze vrouwen erop wijzen dat drang en dwang om een abortus te ondergaan verboden is.
• Vrouwen krijgen informatie over de emotionele, psychische en fysieke klachten die na een abortus kunnen ontstaan. Nazorg na een (herhaalde) abortus wordt verder verbeterd.
• In de Huisvestingswet wordt een urgentiecategorie toegevoegd voor vrouwen die tijdens de zwangerschap of direct na de geboorte van hun kind geen woonruimte kunnen vinden.
• De SGP legt activiteiten van Nederlandse abortusklinieken in het buitenland aan banden.
• Er moet een eerlijk speelveld zijn voor lesaanbieders op het gebied van seksualiteit en relaties. De instellingssubsidie aan Rutgers wordt onder de loep genomen. Seksuele voorlichting moet duidelijk maken dat het gezond is om levenslang trouw te zijn aan één partner.

Tot het einde nabij

Een zelfgekozen levenseinde wordt steeds meer een normale manier om te sterven. We maken ons hierover grote zorgen. Euthanasie is geen normaal medisch handelen. Wij vinden dat er geen maatschappelijk klimaat mag ontstaan waarin ouderen of mensen met een beperking zich tot last gaan voelen van hun naasten. Het is belangrijk om hen een waardevolle plek in de samenleving toe te kennen. Tegelijkertijd weten we dat ons leven op aarde beperkt en eindig is. Het is belangrijk daarover tijdig na te denken en te spreken. De SGP wil dat wie nabij het einde is, de meest liefdevolle en passende zorg en ondersteuning krijgt.

• De SGP wil één wet die persoonsvolgende financiering van palliatieve zorg regelt.
• De SGP trekt meer geld uit voor (kinder)palliatieve zorg in hospices en verpleeghuizen, voor vrijwillige palliatieve zorg en voor huisartsen om gesprekken te voeren over het levenseinde.
• De regeling voor levensbeëindiging van jonge kinderen wordt ingetrokken.
• De helft van alle ouderen voelt zich eenzaam. Om deze aangrijpende werkelijkheid tegen te gaan, is een structurele langetermijnaanpak tegen eenzaamheid nodig.
• De SGP stimuleert proactieve zorgplanning. Overbehandelen is niet goed. Er moet ruimte zijn om afscheid te nemen en voorbereid te zijn op het sterven.
• Palliatieve sedatie mag niet gebruikt worden om de euthanasie-eisen te kunnen ontlopen.
• De SGP wil de euthanasiewet intrekken. De SGP is daarom tegen verruiming van hulp bij zelfdoding, zowel wat betreft euthanasie als een doodswens bij ‘voltooid leven wet’. Achter zo’n doodswens gaat een weerbarstige werkelijkheid schuil, zoals eenzaamheid of fysiek lijden. Meer aandacht hiervoor is nodig.
• Om verdere uitholling van de euthanasiewet tegen te gaan, wordt het criterium ‘uitzichtloos en ondraaglijk lijden’ duidelijker begrensd. De SGP wil dat euthanasie bij psychisch lijden niet langer mogelijk is. Zéker bij jonge mensen.
• Er is geen ‘recht op euthanasie’. Artsen moeten worden beschermd tegen druk van familie.
• Toetsing van euthanasieverzoeken wordt aangescherpt. Dit moet niet langer achteraf, maar vooraf gebeuren. Alle oordelen van de toetsingscommissies moeten openbaar worden gemaakt. Ook wordt de rol van het Openbaar Ministerie (OM) en de rechter (bij niet-unaniem oordeel) versterkt.
• De SGP wil dat personen of organisaties die informatie over zelfmoordmethoden verstrekken strafbaar worden gesteld.

Respectvol omgaan met leven

We zijn er diep van overtuigd dat het menselijk leven beschermwaardig is vanaf het prilste begin. De SGP verzet zich daarom tegen medisch-wetenschappelijke onderzoeken of behandelingen waarbij menselijk leven wordt aangetast of beëindigd.

• Embryokweek voor wetenschappelijke doeleinden blijft verboden.
• De mogelijkheid voor embryoselectie op basis van gezondheid of geslacht trekken we in.
• Het moratorium op kiembaanmodificatie blijft in stand.
• Menselijke embryo’s en ‘embryo-achtige structuren’ blijven juridisch onderscheiden.
• Méér prenataal onderzoek leidt in de praktijk helaas tot méér abortussen. De SGP wil dat screenings alleen worden ingezet om gezondheidszorg voor moeder en kind te bevorderen, niet om ‘reproductieve rechten’ van ouders te vergroten. Deelname aan prenataal onderzoek en kennis over de uitkomst ervan blijft altijd een vrije keuze van ouders.
• Er komt geen overheidsaanbod van preconceptionele dragerschapsscreening.
• De overheid investeert extra in (onderzoek naar) prenatale en neonatale geneeskunde.
• Onderzoek en behandelingen met volwassen stamcellen worden bevorderd.
• De SGP staat kritisch ten opzichte van de gegroeide praktijk met IVF-behandelingen en bepleit een maatschappelijke bezinning op vruchtbaarheidsbehandelingen.
• De SGP wil gebruik van buitenlands donorzaad bij kunstmatige bevruchting verbieden. De misstanden bij fertiliteitsklinieken worden onafhankelijk onderzocht.
• Vanwege de risico’s en morele bezwaren wijst de SGP de ontwikkeling van mens-diercombinaties af.
• Mannen- en vrouwenlichamen verschillen van elkaar. Hiervoor is meer aandacht nodig, in wetenschappelijk onderzoek, bij diagnostiek en bij medische behandelingen.

Ruimte voor overtuiging

Voor alle medische handelingen geldt dat wij zeer hechten aan bescherming van de lichamelijke integriteit en de vrijheid van het geweten. Dit geldt zowel voor patiënten als voor zorgverleners.

• De gewetensvrijheid van zorgprofessionals blijft te allen tijde gewaarborgd. Ook moeten artsen de ruimte hebben om het ‘first do no harm’-principle na te kunnen leven.
• Wij vinden dat niemand mag worden gedwongen om gebruik te maken van middelen die de verspreiding van (infectie)ziekten beogen tegen te gaan. Vaccinatiedrang of -dwang wijst de SGP dus af. Dit doet niks af aan de persoonlijke verantwoordelijkheid van iedere burger om de verspreiding van ziekten te voorkomen.
• Ouders dienen een gefundeerde en gewetensvolle keuze te maken over vaccinatie van hun kinderen. Desgewenst kunnen zij bij die keuze op een gepaste wijze worden geholpen door zorgprofessionals of patiëntenorganisaties.
• De SGP is tegen de huidige opzet van de Donorwet. Als geen keuze is vastgelegd, moet de familie altijd een orgaandonatie kunnen tegenhouden.
• Om een goede keuze te kunnen maken, is duidelijke en zorgvuldige voorlichting nodig. Patiëntenorganisaties of zorgverleners kunnen mensen helpen bij hun keuze.

Toekomstbestendig zorgstelsel

In vergelijking met veel andere landen zijn we in Nederland gezegend met gezondheidszorg van hoge kwaliteit. Tegelijkertijd zien we dat ons zorgstelsel piept en kraakt. Er is een groot tekort aan personeel en de zorgkosten blijven maar doorstijgen. De SGP wil daarom bouwen aan een toekomstbestendig zorgstelsel. De manier waarop zorg en ondersteuning wordt georganiseerd, moet dienstbaar zijn aan gemeenschappen, aan zorgverleners, patiënten en cliënten. We willen zorgprofessionals méér waardering en vertrouwen bieden. Wet- en regelgeving moet goede zorg dienen in plaats van belemmeren. Geld dat voor zorg is bedoeld, moet zoveel mogelijk aan zorg worden besteed. Digitalisering kan helpend zijn, maar mag het menselijke karakter van zorg niet aantasten.

• Het recht om te kunnen kiezen voor identiteitsgebonden zorg blijft wettelijk én in de praktijk gewaarborgd. De uitholling van dit recht wordt tegengegaan. Dit geldt voor alle zorgwetten.
• Regionalisering mag niet ten koste gaan van goede zorgaanbieders met landelijke dekking.
• In plaats van een grote stelselwijziging wil de SGP de knelpunten in en tussen de zorgwetten aanpakken. De beleidsvrijheid voor gemeenten blijft daarbij gewaarborgd.
• De SGP wil de regeldruk in de zorg halveren. Dit moet een topprioriteit zijn in de komende kabinetsperiode. Niet controledrift, maar vertrouwen wordt de norm. De overheid gaat ingewikkelde zorgwetgeving vereenvoudigen, zoals voor onvrijwillige zorg en declaratieregelingen voor zorg aan onverzekerden. De verantwoordingseisen van de huidige zorgakkoorden moeten eenvoudiger. Maar ook beroepsgroepen en zorgaanbieders zelf moeten een bijdrage leveren, door bijvoorbeeld het aantal kwaliteitskaders en certificeringseisen te beperken. Het Adviescollege toetsing regeldruk (ATR) moet in een vroeg stadium worden betrokken bij het opstellen van nieuwe wet- en regelgeving.
• De SGP koestert de kracht van kleinschalige aanbieders zoals zorgboerderijen en gezinshuizen.
• Verpleegkundigen en verzorgenden krijgen een salarisverhoging. De SGP wil investeren in hun na- en bijscholing. Ook moet er worden gezorgd voor structurele financiering van stages en vakopleidingen en flexibel opleiden.
• Bekwaamheid gaat boven bevoegdheid. De SGP wil sturen op doelvoorschriften in plaats van resultaatseisen.
• Er komt een inkomensafhankelijk maximum aan eigen bijdragen per huishouden.
• Winsten en private financiering in de zorg worden niet verboden, maar wel gereguleerd.
• Aanscherping van toelatingseisen voor zorgaanbieders of bestrijding van zorgfraude moet niet leiden tot allerlei onnodige extra regels of verslechtering van de positie van patiënten.
• Meerjarige indicaties en contracten worden de norm in alle zorgwetten.
• Aanbestedingen in het sociaal domein worden zoveel mogelijk vermeden.
• Duurzame arbeidsrelaties worden aantrekkelijker gemaakt. Zelfstandigen blijven echter nodig voor ‘piek-, ziek- en uniek’-situaties.
• Alle nieuwe medisch specialisten gaan in loondienst.
• Zorg die niet-bewezen effectief is, wordt niet (langer) collectief gefinancierd.
• Patiëntgegevens moeten beter digitaal toegankelijk zijn en makkelijker uitgewisseld kunnen worden. Er komt een landelijke voorziening voor gegevensuitwisseling in de zorg. Ook dit draagt overigens bij aan de vermindering van regeldruk. Uiteraard houdt de patiënt altijd regie op diens eigen gegevens.
• Bij het gebruik van kunstmatige intelligentie (AI) in de zorg moet een menswaardige toepassing centraal staan. Niet elke doktersafspraak kan zomaar digitaal. De overheid blijft daarom óók investeren in niet-digitale arbeidsbesparende innovaties.

Omzien naar elkaar

Mensen zijn geschapen om samen te zijn en voor elkaar te zorgen. Wij vinden dat families, kerken en maatschappelijke organisaties de primaire verantwoordelijkheid dragen voor wie eenzaam, kwetsbaar of ziek is. De SGP wil daarom drempels wegnemen om dit daadwerkelijk en goed te kunnen doen. Mantelzorgers en vrijwilligers verdienen méér erkenning, waardering en ondersteuning. Zeker nu er een steeds groter beroep op informele zorg wordt gedaan.

• Informele zorg krijgt een gelijkwaardige en volwaardige plek naast professionele zorg.
• Mantelzorg is vaak geen vrije keuze. Er komt een structurele mantelzorgvergoeding voor wie noodgedwongen zorgtaken op zich neemt.
• Conform het advies van de Sociaal-Economische Raad (SER) hierover wordt het verlofstelsel volledig herzien. De SGP wil dat een ruimer mantelzorgverlof hier onderdeel van wordt.
• De SGP vereenvoudigt de toegankelijkheid en financiering van respijtzorg. In alle zorgwetten wordt de plicht opgenomen om de draagkracht van mantelzorgers te monitoren.
• Langdurige mantelzorgers moeten pensioen kunnen opbouwen en worden beschermd tegen financiële achterstand op lange termijn.
• De SGP wil een landelijk programma om vrijwilligerswerk te stimuleren. De regeldruk wordt verminderd en het uitkeren van een hogere vergoeding wordt fiscaal aantrekkelijker.
• De SGP zet in op structurele financiering van de sociale basis. Netwerkstructuren rondom mantelzorgers en kwetsbare gezinnen worden versterkt.

Gezondheid bevorderen

Voorkomen is beter dan genezen. Wij zien dat goede relaties, een gezonde leefstijl en verbondenheid met anderen bijdragen aan het voorkomen van gezondheidszorg. Ook matigheid behoort immers tot de vrucht van de Geest. De SGP vindt dat de overheid vitaliteit en gezond leven kan stimuleren en schadelijk gedrag ontmoedigen, met respect voor de persoonlijke verantwoordelijkheid van eenieder voor zijn of haar leven.

• We willen dat jongeren gezond opgroeien. Daarom steunt de SGP voorstellen voor een gezonde leefomgeving en leefstijl. Dit moet lokaal en gezinsgericht worden aangepakt.
• Er komt een lokale preventieaanpak vergelijkbaar met het succesvolle ‘IJslandse model’.
• Effectieve preventie in de zorg vraagt om een wettelijke taak- en rolverdeling tussen overheid, verzekeraars en zorgaanbieders en een structureel preventiefonds voor bewezen effectieve interventies.
• De SGP investeert liever in sportvoorzieningen voor iedereen in plaats van in topsport.
• Gezonde producten moeten goedkoper worden en ongezond voedsel duurder. Daarbij wordt wel goed gekeken naar de effectiviteit en uitvoerbaarheid van maatregelen.

Verslavingen voorkomen

Roken, drugsgebruik en alcoholmisbruik veroorzaken grote schade aan de volksgezondheid. Een gok- of pornoverslaving maakt levens en relaties kapot. De overheid moet kwetsbare mensen beschermen door middelengebruik en verslavingen tegen te gaan.

• Ouders en tieners worden geïnformeerd over de gezondheidsschade door drugs, tabak en alcohol en over de gevaren van verslavingen van porno, sociale media, gokken en games.
• De SGP wil geen schadelijke reclame toestaan die verslavingen in de hand werken.
• De wettelijke ruimte voor kansspelen wordt teruggedraaid. De SGP pleit voor een totaalverbod op online en offline gokken. De overheid gaat actief handhaven. Bij beleidswijzigingen moeten adviezen van verslavingsspecialisten zwaarder meewegen.
• De zorgplicht van online gokbedrijven wordt aangescherpt. Van gokbedrijven die hun zorgplicht verzaken wordt de vergunning ingetrokken.
• De drempel voor gokkers om hulp te vragen moet omlaag. Gokbeleid moet inzetten op preventie in plaats van repressie. De bescherming van Cruks wordt uitgebreid.
• Het toezicht op buitenlandse online casino’s wordt geïntensiveerd.
• Gokken faciliteren is geen staatstaak. De overheid stopt met het beheren en faciliteren van casino’s en loterijen.
• Tabaksverkoop wordt vergunningplichtig. Het aantal verkooppunten neemt stapsgewijs af.
• Accijns op alcohol, tabak en vapen worden verhoogd.
• Voor vapen moeten dezelfde regels gelden als voor roken. Het smaakjesverbod moet strenger worden gehandhaafd door de import van vapes beter te controleren.
• De SGP wil productie, distributie en bezit van pornografie verbieden. Op z’n minst wordt de huidige leeftijdsgrens verhoogd naar 21 jaar.
• Overspelreclame wordt verboden.

Zie hoofdstuk 5 voor onze voorstellen voor een drugsvrije samenleving.

Menswaardig meedoen

Wij vinden dat ieder mens mee moet kunnen doen in de samenleving. De overheid moet stigmatisering van mensen met een beperking actief tegengaan. In een land dat elke vorm van beperking of gebrek uitbant, wil niemand leven. De SGP wil dat zorg en ondersteuning voor mensen met een levenslange en levensbrede beperking menswaardig is.

• Er komen landelijke minimumeisen om de implementatie van het Handicapverdrag van de Verenigde Naties (VN) door gemeenten vaart te geven. Zo wil de SGP één landelijke gehandicaptenparkeerkaart.
• De SGP wil dat de inkomensafhankelijke eigen bijdrage in de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) alleen voor huishoudelijke hulp gaat gelden. Zo blijft maatschappelijke ondersteuning betaalbaar voor mensen met een langdurige zorgvraag.
• Als uit prenataal onderzoek blijkt dat een kindje mogelijk een aandoening heeft, krijgen ouders objectieve informatie mee over de waarde van leven met een beperking.
• De SGP wil dat er samen met de sector een langetermijnvisie op de gehandicaptenzorg wordt opgesteld, inclusief voldoende financiering. Werken in de gehandicaptenzorg moet aantrekkelijker worden.
• Jongvolwassenen met een licht verstandelijke beperking vallen tussen wal en schip. Betere samenwerking tussen school, zorgaanbieder en gezin is nodig.
• De SGP is warm voorstander van het persoonsgebonden budget (pgb). De tarieven moeten omhoog en de financieringseisen voor informele zorg moeten eenvoudiger. Er komt één beleid voor alle pgb-houders, ongeacht uit welke zorgwet zij hulp krijgen.
• Iedereen die complexe en langdurige zorg nodig heeft, krijgt recht op een casemanager.
• De SGP wil een einde maken aan herindicaties van mensen die levenslang en levensbreed zorg nodig hebben. Ook krijgt deze groep recht op een persoonsvolgend budget.
• De SGP wil voorkomen dat ‘het systeem’ bepaalt welke hulp iemand krijgt. De zorg moet om de mens draaien, niet om het loket.

Waardig ouder worden

Nederland vergrijst. Ouderen blijven langer vitaal en actief. Zij kunnen tot op hoge leeftijd een bijdrage leveren aan de samenleving. De wijsheid van de grijsheid koesteren we! En als mensen menen weinig meer toe te voegen aan de samenleving, juist dán zijn we er ook voor hen. We zien dat steeds meer ouderen zorg en ondersteuning nodig hebben. De ouderenzorg staat onder grote druk. De SGP zet in op passende zorg, verminderen van regels en ruimte bieden aan wie zorg verleent. Zorg en ondersteuning van ouderen vraagt primair iets van iemands directe omgeving: familie, de kerk, vrienden en buren. Maar wie professionele zorg nodig heeft, moet dat uiteraard gewoon kunnen krijgen.

• De SGP investeert extra in de Stimuleringsregeling Wonen en Zorg.
• Naast het passend maken van woningen voor ouderen en het creëren van geclusterde woonvormen wil de SGP ook ruimte bieden voor meer verpleeghuisplekken.
• De positie van ouderenzorgverleners in de eerste lijn en verpleeghuizen wordt versterkt.
• Inspanningen van gemeenten om ouderen langer zelfstandig te laten wonen, moeten worden beloond met extra middelen via het Gemeentefonds.
• Er komt onderzoek naar het financiële, personele en maatschappelijke potentieel van de kracht van gemeenschappen bij de zorg en ondersteuning van ouderen.
• Ouderen worden ondersteund bij het verkrijgen en onderhouden van digitale vaardigheden.
• Onvrijwillige zorg kan een uiterst redmiddel zijn. Ook de vernieuwde Wet zorg en dwang betekent nog steeds véél regeldruk en moet dringend worden aangepast.
• Zorg voor ouderen wordt vanuit verschillende wetten georganiseerd en gefinancierd. De SGP wil scenario’s laten ontwikkelen hoe dit anders kan. Het toekomstige advies van de Staatscommissie voor een toekomstbestendige en weerbare inrichting van het Nederlandse zorgstelsel is hiervoor een belangrijk bouwsteen. In ieder geval moet overwogen worden om ouderenzorg en gehandicaptenzorg niet langer vanuit één wet (Wet langdurige zorg, Wlz) te financieren.
• De SGP maximeert de eigen bijdrage voor mensen met een ‘volledig pakket thuis’ in woon-zorg initiatieven in de Wlz.
• De SGP streeft naar dementievriendelijke buurten. Er komt structurele financiering voor laagdrempelige ontmoetingsplekken voor mensen met dementie en hun naasten.
• De bekendheid en de kwaliteit van persoonlijke begeleiding van mensen met dementie en hun naasten wordt verbeterd.

Zeker van medische zorg

De toegankelijkheid van medische zorg staat onder druk. Verzekeraars moeten meer doen om hun zorgplicht invulling te geven. De SGP wil dat iedereen gebruik kan blijven maken van basiszorg zoals de huisarts, tandarts of kraamhulp. Ongeacht waar je woont. De SGP wil ziekenhuiszorg in de regio behouden. Zorg moet ook financieel toegankelijk blijven. We laten het principe leidend zijn dat de sterkste schouders ook de zwaarste lasten dragen.

• De SGP bevriest het eigen risico de komende kabinetsperiode op 385 euro.
• Er komt doorlopend onderzoek om te zorgen voor een (kosten)effectiever basispakket.
• Gewetensbezwaren tegen verzekeringen blijven erkend. Eventueel nadelige gevolgen van wijzigingen in wet- of regelgeving voor gewetensbezwaarden worden gecompenseerd.
• Het polisaanbod van verzekeraars blijft in stand zodat verzekerden keuzevrijheid houden.
• Opkopen van huisartspraktijken door investeerders zonder zorgervaring wordt verboden.
• De SGP maakt het (financieel) aantrekkelijker voor artsen om een praktijk te starten in plaatsen waar een tekort aan huisartsenzorg of een gebrek aan passende huisvesting is.
• Ouders die medische zorg bieden aan ernstig zieke kinderen krijgen een eerlijke vergoeding.
• De SGP wil meer bewustwording van en onderzoek naar ziekten als long covid of ME/CVS.
• De aanpak van ‘volksziekten’ zoals dementie, kanker en hart- en vaatziekten krijgt prioriteit bij het toekennen van onderzoeksmiddelen.
• De financiering van medische zorg voor dak- en thuislozen wordt vereenvoudigd. Het moet onmogelijk worden om na verlies van baan of adres je zorgverzekering kwijt te raken.
• Er komt één centraal hulpmiddelenloket gefinancierd vanuit de Zorgverzekeringswet.
• Ook de komende periode wordt de bijbetaling voor geneesmiddelen gemaximeerd per jaar.
• Er komt een inkomensafhankelijke eigen bijdrage voor de wijkverpleging.
• De SGP wil tandheelkundige controle opnemen in het basispakket.
• In bepaalde regio’s (zoals in Zeeland) is een nijpend tekort aan tandartsen. Door gerichte acties moet dit worden tegengegaan, zoals een nieuwe opleiding in Rotterdam.
• De SGP zet in op concentratie van (hoog)specialistische zorg als een middel om kwaliteit van zorg te behouden of te verbeteren, maar nooit als doel op zich. Bij concentratie zijn ziekenhuizen koersbepalend.
• Basiszorg en (acute) medische zorg blijven overal in Nederland beschikbaar, ook in Limburg, Drenthe en Zeeland. De aanrijtijden van ambulances moet beter, zoals op de Veluwe, de Zeeuwse en Zuid-Hollandse eilanden en in het Groene Hart.
• De SGP wil verstandige beschikbaarheidsbekostiging van de acute zorg.
• De intensive care capaciteit wordt versterkt.

Veerkrachtig en verbonden

Er is sprake van een mentale gezondheidscrisis in Nederland, met name onder jongeren. Gebroken huwelijken en verscheurde gezinnen eisen een hoge tol. Veel mensen ervaren een gebrek aan zingeving of verliezen hun levenslust. Eenzaamheid, angst of depressie zijn voor hen de bittere realiteit. Wij maken ons hierover zorgen. Onrealistische (toekomst)verwachtingen, aangewakkerd door de negatieve impact van sociale media, dragen bij aan de vraag naar geestelijke gezondheidszorg (ggz). De SGP wil de focus verleggen van institutionele ggz naar versterking van de veerkracht en verbondenheid van de samenleving.

• Er wordt geïnvesteerd in krachtige huwelijken, relaties en gezinnen.
• De SGP wil extra middelen voor het terugdringen van de wachttijden in de ggz. Met prioriteit wordt ingezet op hulp voor mensen met de ernstigste psychische problemen.
• Er komen regionale afspraken over de beschikbaarheid en financiering van cruciale ggz.
• Psychiaters gaan, net als huisartsen, meedraaien in avond-, nacht- en weekenddiensten.
• Er komt een wettelijke grondslag en structurele bekostiging voor geestelijke verzorging.
• De (bekostiging van) zorg voor personen met verward gedrag moet eenduidiger. Er zijn meer passende woon-zorgplekken voor deze groep nodig. Bemoeizorg wordt wettelijk vastgelegd.
• De doordecentralisatie van beschermd wonen wordt stopgezet.
• De SGP investeert in buurthuiskamers waar ontmoeting en (in)formele zorg samenkomen.
• De SGP wil dat de STORM-aanpak breed geïmplementeerd wordt in het onderwijs.
• Er moeten voldoende middelen zijn (landelijk en lokaal) voor een goede uitvoering van de Wet integrale suïcidepreventie.
• De overheid moet de ambitie hebben om het aantal suïcides terug te dringen tot nul.
• Er komt een kabinetsbrede aanpak en financiering van suïcidepreventie.
• Privacywetgeving die hulp aan suïcidale personen in de weg staat, wordt aangepast.
• Aan nabestaanden van suïcide wordt voortaan altijd professionele nazorg aangeboden.

Zie hoofdstuk 4 voor onze voorstellen over gezinnen en jeugd(zorg).

Grenzen aan transgenderzorg

Wij vinden de worsteling van intersekse en transgender personen met zichzelf en met het leven aangrijpend. Zij mogen rekenen op onze compassie en steun. Psychologische hulp moet ruimhartig worden verleend. Dat betekent echter niet dat geslacht een keuze is: dat is een fabel die veel schade en verwarring aanricht. Gelet op het onomkeerbare karakter ervan en het internationale debat over de wetenschappelijke onderbouwing erover wil de SGP hormoonbehandelingen bij kinderen verbieden.

• Zolang er in Nederland nog dergelijke behandelingen plaatsvinden, moeten deze sterk worden ontmoedigd, zeker als het gaat om minderjarigen.
• Behandelingen waarvoor geen aantoonbare medische noodzaak bestaat, worden niet langer collectief vergoed.
• Er komt doorlopend onderzoek naar de oorzaken van de vraag naar transgenderzorg.
• De voorwaardelijke psychologische diagnose voor somatische behandelingen blijft vereist.
• We doen onderzoek naar transitiespijt en creëren een ondersteuningsaanbod voor deze personen.
• De SGP is tegen het verbieden van zogenaamde conversiehandelingen. Zo’n verbod tast allerlei grondrechten aan en werkt averechts doordat het de goede hulp en pastorale zorg aan kwetsbare mensen dreigt te belemmeren.
• Van alle vormen van diversiteit is het verschil tussen mannen en vrouwen het meest universeel. Zelfidentificatie als leidend principe in wetgeving wijst de SGP dus af.