Waterstof, groen gas en andere energiedragers

Lees hier de bijdrage van SGP-Kamerlid Chris Stoffer aan het commissiedebat over waterstof, groen gas en andere energiedragers.

Mestvergisting
Onlangs waren we op werkbezoek bij een melkveehouder die voorop liep bij boerenprotesten, maar ondertussen ook bij zijn gemeente is langsgegaan met een plan voor centrale vergisting van mest en biogasproductie voor het naastgelegen Breukelen.

CE Delft benoemt de kansen: een additionele methaanemissiereductie van 1 megaton CO2 equivalenten en kunstmestvervanging. En de ammoniakreductie nog niet meegerekend. Vierdubbele milieuwinst. De minister verwijst naar het Nationaal Strategisch Plan onder het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. In dat plan wordt echter terugverwezen naar het Klimaatakkoord en wordt een regeling van 6 miljoen euro voor hoogwaardige mestverwerking genoemd. Er is meer nodig. Ik wil graag wijzen op de combinatie met de stikstofaanpak. We kunnen snel meters maken. Maar ik heb nu het gevoel dat LNV en EZK teveel op elkaar wachten. De minister schrijft wel dat gewerkt wordt aan verdere borging van het veelzijdige reductiepotentieel. Maar, hoe lang gaat dat duren? Wil de minister samen met zijn collega’s ervoor zorgen dat er een concreet plan van aanpak en tijdpad voor versnelde uitrol komt? Kortom, hoe gaat de minister de uitgestoken hand van die melkveehouder concreet oppakken?

Bio-LNG
Een ambitieuze bijmengverplichting van groen gas voor de gebouwde omgeving staat volgens CE Delft op heel gespannen voet met de bijmengverplichting en doelen voor de mobiliteit. Zwaar transport kan niet zonder bio-LNG. Biogas bij wegtransport levert ook meer CO2-reductie op dan groen gas in de gebouwde omgeving. Hoe groot is het risico dat een bijmengverplichting van 1,6 miljard kuub voor de gebouwde omgeving de beschikbaarheid van biogas voor het wegtransport ondermijnt? Gaat de minister hier samen met het betrokken bedrijfsleven goed naar kijken? Hoe voorkomen we prijsopdrijving door te grote ambities? De energierekening is al hoog genoeg. We moeten verder goed in beeld houden waar groen gas in het energiesysteem van de toekomst het best past.

Aansluiting industrie
Goed dat er veel aandacht is voor de belangrijke rol van waterstof in de toekomstige energievoorziening. Industriële bedrijven moeten kiezen tussen moleculen of elektronen, maar willen eerst weten welke buizen en kabels er komen. Netbeheerders zijn voor infrastructurele keuzes weer afhankelijk van industriële keuzes. Gaat de minister deze patstelling doorbreken door een routekaart voor de concrete beschikbaarheid van waterstof voor industriële clusters en door maatwerkafspraken met de industrie? Goede garantstellingen, zekerheden wat betreft transportkosten en ondersteuning voor de onrendabele top zijn daarbij nodig, zodat de risico’s minder bij de bedrijven gelegd wordt.

Veel fabrieken zitten niet in de vijf grote industriële clusters die aangesloten zullen worden. Gaat de minister samen met provincies, regionale netbeheerders en bedrijven ook werken aan regionale plannen voor waterstoflevering?

Er zullen industriële bedrijven overblijven die moeilijk aan groene waterstof kunnen komen. Hoe gaan we ervoor zorgen dat zij fatsoenlijk kunnen voldoen aan Europese waterstofverplichtingen?

Kernenergie
Ik zie kansen voor kleine modulaire kernreactoren op bijvoorbeeld Chemelot in combinatie met waterstofproductie. Een combinatie waar Shell mee bezig is. Neemt de minister dit mee in zijn aanpak? Op Chemelot wordt ook gekeken naar waterstof uit afval en restgassen. Daarvoor met snel duidelijk worden welke waterstof als groen aangemerkt mag worden. Zet de minister zich hiervoor in?

Tussen wal en schip
Ik krijg het signaal dat er subsidies zijn voor verkenningen naar waterstof en voor daadwerkelijke waterstofprojecten, maar niet zozeer voor de onderzoeks- en planfase ertussen. Gaat de minister dit gat dichten?

Inpassing elektrolysers in energiesysteem
De SGP hecht aan een toekomstbestendig, robuust energiesysteem. Graag onderstreep ik daarom het pleidooi van netbeheerders om elektrolysers strategisch in te passen op die plekken waar ze qua energiesysteem het best passen. Dat betekent dat ze wat betreft wind op zee aan de voorkant ingetekend en in de betreffende tenders meegenomen moeten worden. Gaat de minister dit regelen? Die strategische inpassing is ook op land nodig. Zorgt de minister er samen met netbeheerders voor dat via onder meer de SDE++ gestuurd wordt op elektrolysers op die locaties waar overschotten groene stroom ontstaan?

Waterschappen kunnen de zuurstof die vrijkomt bij elektrolyse goed gebruiken bij afvalwaterzuivering. Wordt samen met hen gekeken welke kansen hier liggen?

Aquathermie
Om bij de waterschappen te blijven: Zij wijzen op de onderbelichte potentie van aquathermie. In het buitenland zijn er succesvolle, grootschalige projecten. Zoals in Wenen waar 100.000 huishoudens gebruik maken van aquathermie bij een rioolwaterzuivering. Voor waterstof en groen gas liggen er stapels brieven en plannen. Maar niet voor warmte uit water. Wanneer kunnen we de routekaart hiervoor tegemoet zien?