Voorkom harde klap voor zzp’ers

Op de laatste vergaderdag van 2025 debatteerde de commissie Sociale Zaken en Werkgelegenheid van de Tweede Kamer over zzp'ers. Namens het kabinet waren minister Paul en staatssecretaris Heijnen afgevaardigd. De bijdrage van SGP'er Flach is hieronder te lezen.

In deze periode van het jaar blikken we vaak, met meer of minder weemoed, terug op het achterliggende jaar. Voor zzp’ers was 2025 het jaar van de ‘zachte landing’. Het handhavingsmoratorium werd opgeheven en opdrachtgevers en zelfstandigen kregen te maken met handhaving op arbeidsrelaties. De SGP wil in ieder geval voorkomen dat 2026 het jaar van de harde klap wordt voor zzp’ers.

Motie verlenging zachte landing
Het kabinet wil de zachte landing per 1 januari laten vervallen. Dit besluit vergroot die onrust en onzekerheid bij veel opdrachtgevers en zelfstandigen. Hierdoor zien steeds meer opdrachtgevers af van samenwerking, terwijl we de goedwillende zzp’er juist de ruimte moeten bieden. De Kamer heeft daarom al tijdig aangegeven dat de zachte landing met één jaar verlengd moet worden, maar die motie legde het kabinet onmiddellijk naast zich neer. Er wordt geschermd met het Herstel- en Veerkrachtplan, maar daarin is enkel opgenomen dat het handhavingsmoratorium moet worden opgeheven en daaraan heeft Nederland voldaan. Het kan dus wél, zou ik het kabinet willen voorhouden.

• Ik roep de minister en staatssecretaris dan ook op hun standpunt te herzien.
• Zijn zij op zijn minst bereid toe te zeggen dat er eerst een waarschuwing wordt gegeven voordat boetes en naheffingen worden uitgedeeld?

Kabinet en Kamer zijn het erover eens dat de handhaving op schijnzelfstandigheid doorgang moet vinden, maar nu we zien dat ook echte zelfstandigen in de problemen komen is het tijd bij te sturen voordat ieder ondernemerschap uit de arbeidsmarkt wordt geduwd.

Handhavingsplan
Uit het Handhavingsplan arbeidsrelaties van de Belastingdienst blijkt dat zij zich richten op ‘situaties waar het risico bestaat dat een arbeidsrelatie mogelijk ten onrechte niet gekwalificeerd is als een dienstbetrekking.’ Dat is dus heel breed: dat kan in iedere sector zijn, of daar nu risico is op uitbuiting of onderbetaling of niet. Of het nu gaat om het hogere of lagere segment. In het handhavingsplan komt het woord ‘risicogericht toezicht’ bij de aanpak voor 2026 welgeteld nul keer voor, laat staan dat dat begrip wordt omgezet in de handhavingsplannen. Terwijl het kabinet schrijft dat er risicogericht wordt gehandhaafd, schrijft zij ook dat ‘het niet aan de Belastingdienst is om alleen te handhaven op kwetsbare situaties’.

• Wat betekent dit dan?
• Klinken de woorden ‘risicogericht toezicht’ daarmee niet heel hol?

Wat de SGP betreft gaan we écht risicogericht handhaven, waarbij met prioriteit wordt gekeken naar probleemgevallen zoals stelselmatig misbruik, onderbetaling en evidente schijnzelfstandigheid.

• Is het kabinet bereid dit toe te zeggen? Zo niet, dan overweeg ik een motie hierover in te dienen.

Zorgsector
Eén van de sectoren waar de voortdurende onduidelijkheid echt zijn tol gaat eisen, is de zorgsector. Mede daarom heeft de SGP gezegd: behoud die flexibele schil in de huisartsenzorg voor ziek, piek en uniek en in de anw-zorg, want die is onmisbaar. De werkdruk neemt er alleen maar toe en de continuïteit staat daardoor onder grote druk, vanwege minder inhuur van zzp’ers. Uiteraard geldt dit ook in andere zorgsectoren. Goed dat de minister van VWS hierover in gesprek is met het zorgveld en dat er pilots komen.

• Graag worden we op de hoogte gehouden van het vervolg.

Pgb en zzp
Meer specifiek zou ik aandacht willen vragen voor pgb-budgethouders die als particuliere opdrachtgever rechtstreeks een overeenkomst aangaan met een zzp-zorgverlener. Voor hen is nu ook niet duidelijk of dit nu wel of niet kan. De eerdere brief hierover had duidelijkheid moeten bieden, maar wie hem leest blijft met nog meer vraagtekens achter.

• Kan de minister deze groep duidelijkheid bieden, bijvoorbeeld door snel casussen te beoordelen die hierop zien?
• En zegt zij toe dat zolang hierover onduidelijkheid bestaat er geen boetes en naheffingen worden geheven bij deze specifieke, kwetsbare groep?

Tot slot
Mijn oproep aan dit kabinet is: laat na een zachte landing niet een harde klap voor zzp’ers volgen!