Laat landbouw buiten Mercosur-verdrag

Op dinsdagavond 16 december debatteerde de Tweede Kamer met minister-president Schoof over de Europese Top van 18 en 19 december. Namens de SGP vroeg Diederik van Dijk aandacht voor de steun aan Oekraïne, het Mercosur-verdrag en defensie-investeringen. Lees de bijdrage van de SGP hieronder.

Oekraïne
In zijn overlevingsstrijd heeft Oekraïne acuut geld nodig. 135 miljard euro om precies te zijn. Zonder Europees akkoord ontvangt Oekraïne geen nieuw steunpakket van het IMF. Nood leert bidden, maar nood breekt soms ook wet – daarom is het logisch dat gekeken wordt naar de inzet van bevroren Russische staatstegoeden. Immers, de rek is eruit in onze Rijksbegroting. Terwijl in Nederland en Duitsland de steun fors wordt opgevoerd, blijven Frankrijk, Spanje en Italië achter.

Het gevolg is dat de totale militaire steun vanuit Europa in 2025 naar verwachting het laagste niveau bereikt sinds het begin van de oorlog, een pijnlijk teken van het gebrek aan Europese solidariteit op het moment dat Oekraïne die het hardst nodig heeft.

Het Kremlin verwelkomde afgelopen week al de Amerikaanse Nationale Veiligheidsstrategie, waarin Rusland niet langer wordt aangemerkt als ‘directe dreiging’. Laten we niet toestaan dat Europese verdeeldheid over de Oekraïense herstellening het tweede kerstcadeau voor Poetin wordt. De bulk van de bevroren tegoeden staat geparkeerd in België bij Euroclear. De SGP heeft dus alle begrip voor de zorgen die leven bij de regering-De Wever.

• Kan de minister-president aangeven of de Belgische regering inmiddels voldoende juridische en financiële garanties heeft van de Commissie, zodat deze week een besluit genomen kan worden?

Veiligheid
Ik noemde de Nationale Veiligheidsstrategie van het Witte Huis al. Daar zat geen woord Frans bij. Europa staat er echt alleen voor. Verontwaardiging over dit ongepolijste document geeft echter geen pas. Laten we de Amerikaanse diagnose van onze kwetsbaarheden vooral serieus nemen. Versterking van de Europese defensie-industrie is een absolute noodzaak, als we geen speelbal van de grootmachten willen worden. We zullen daarom strategisch moeten samenwerken met landen buiten de EU.

Goed dat het kabinet hiervoor aandacht vraagt en voorsorteert op samenwerking met Canada en het Verenigd Koninkrijk. Het is alleen niet om het even met wíe wordt samengewerkt, en in welke mate. Europese samenwerking met de Israëlische defensie-industrie verdient wat de SGP betreft warme aanbeveling.
Israël beschikt over geavanceerde technologieën en jarenlange ervaring in het omgaan met diverse dreigingen. Deze samenwerking stimuleert innovatie en versterkt de toekomstbestendigheid van de Nederlandse defensie-industrie. Tegelijkertijd moeten we kritisch zijn op partnerschappen die onze strategische autonomie en bredere buitenlandbeleid ondermijnen. Neem Turkije, dat al toegang tot het SAFE-instrument, maar nog altijd weigert om zijn Russische raketsystemen op te geven, ten koste van de interoperabiliteit binnen de NAVO.
Daarnaast blijft Turkije infrastructuur in Noord- en Noord-Oost-Syrië aanvallen en ondersteunt men gewapende groepen die het voorzien hebben op Aramese christenen.

• Daarom vraag ik de minister-president hoe het kabinet toeziet op Europese eensgezindheid en strategische autonomie bij samenwerking met niet-EU landen, en op wélke landen stuurt het kabinet actief aan voor samenwerking op defensiegebied.

Mercosur
Ierland krijgt naar verluidt een nieuwe derogatie op de Nitraatrichtlijn. Opvallend is dat de Ierse regering juist nu steun uitspreekt voor het Mercosur handelsakkoord, terwijl hun boeren, net als de onze, grote bezwaren hebben. Nederland steunt voortdurend handelsakkoorden die onze landbouw op achterstand zetten, terwijl de Commissie bij ons de duimschroeven aandraait. Tegelijkertijd leveren we aantoonbaar op veel andere dossiers, zoals militaire en humanitaire steun aan Oekraïne – beduidend meer dan andere lidstaten, die concessies afdwingen, waarvan de Ierse derogatie een goed voorbeeld is. Zijn wij in Nederland niet veel te lief op dit punt?

Als SGP hebben we altijd gezegd: laat landbouw uit het Mercosur-akkoord.
Vrijhandel levert ons veel op, maar onze agrarische sector is geen wisselgeld. De Europese Commissie wil Mercosur nog deze week aftikken, om het verdrag zaterdag in Brazilië te kunnen ondertekenen. Een krappe Kamermeerderheid kan zich vinden in die wens, bleek vanmiddag. Het is wat het is. Maar hier is het laatste woord nog niet over gezegd, want Frankrijk gaat pleiten voor uitstel, en wordt hierin gesteund door Italië en Polen. Onder druk wordt veel vloeibaar, zo bleek ook uit het Commissie besluit om energieprojecten uit te zonderen van stikstofregels. We roepen de minister-president daarom op om tijdens de Europese Raad niet eerder akkoord te gaan, voordat hij namens Nederland zicht heeft op een vorm van derogatie op de Nitraatrichtlijn.