De herderspsalm als gids | Algemene Beschouwingen

Dit jaar stond de bijdrage van Chris Stoffer namens de SGP in het teken van de Goede Herder uit Psalm 23. Misschien wel de meest gelezen psalm, waar talloze mensen over de hele wereld kracht aan ontlenen! Lees of bekijk de speech van Stoffer hier.

Vorig jaar gaf ik een Statenbijbel aan onze premier. Ik kon het toen niet laten om ook een leestip mee te geven: Psalm 23. U weet wel: de Heer’ is mijn Herder. Het is de psalm die ik thuis elke vrijdag samen met mijn dochters lees. Talloze mensen over de hele wereld ontlenen er kracht aan. President Bush las deze psalm tijdens zijn televisietoespraak na de aanslagen op de Twin towers. Indrukwekkend.

Psalm 23 schetst de figuur van een herder. Die herder komt in de Bijbel en in onze geschiedenis vaak terug. Denk bijvoorbeeld aan ons volkslied. Of lees de geboortepapieren van Nederland. Ze liggen achter deze zaal. In het Plakkaat van Verlatinghe uit 1581 staat dat de vorst zijn onderdanen moet beschermen, zoals een herder zijn schapen. Juist als de omstandigheden moeilijk zijn.

De herderstocht van de premier is bepaald geen idylle geworden. Het bleek een terrein met hobbels, kuilen en uiteindelijk een politiek ravijn. De premier zal misschien weleens gedacht hebben: ‘Wanneer houdt dit geblaat eens op?’ En na het vertrek van NSC: ‘Blijft er nog iets van de kudde over?’De SGP wil hem bedanken voor zijn inspanningen.

Dit politieke avontuur met een extraparlementair kabinet had wel iets ongemakkelijks. Het leek er soms meer op dat de schapen de herder dreven in plaats van andersom. Die situatie is niet voor herhaling vatbaar. Het gebrek aan regie heeft ook concreet tot verslechteringen geleid, bijvoorbeeld als het gaat om Israël.

Kan de premier verzekeren dat zijn rompkabinet geen voorstellen meer doet in de EU om Israël te belagen? Wil het kabinet juist Hamas stevig aanpakken?

In de afgelopen jaren vochten verschillende herders om de aandacht. Ze wilden het volk beschermen tegen bedreigingen. Ze beloofden allemaal een specifiek probleem op te lossen. Het gevaar van het kartel bijvoorbeeld. De hoge instroom van asielzoekers. De druk op boeren en burgers. De opwarming van de aarde. Onbehoorlijk bestuur. En inmiddels dringen zich weer nieuwe leiders op. De een met nog meer democratisch ethos dan de ander, om ons uit het staatsrechtelijke moeras te trekken. Waar zal het nu weer heen gaan? Zal het echt beter gaan? De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat de teleurstelling en zelfs het cynisme onder veel burgers alleen maar gegroeid is.

Wellicht is het u niet ontgaan dat de schapenjacht weer is begonnen. Minister Wiersma schiet nu natuurlijk meteen overeind omdat zij zich afvraagt of ze de laatste slachtpartij door wolven gemist heeft. Als het daarover gaat, is mijn vraag: gaat zij snel duidelijkheid bieden aan burgemeesters over de ruimte om eerder in te grijpen? Het is toch te gek voor woorden dat wolven beter beschermd worden dan schapen, pony’s en zelfs kinderen?

Maar eigenlijk dacht ik bij de schapenjacht niet aan wolven. Ik dacht aan wat we in het politieke wereldje ‘verkiezingscampagne’ noemen. In een democratie als de onze mogen de schapen de herders kiezen en daarom proberen veel herders de schapen te paaien. Het is misschien goed dat burgers het stemadvies van het Sociaal en Cultureel Planbureau ter harte nemen: pas op voor loze beloften! Daarmee is dit stemadvies meteen ook een opdracht voor de politiek.

Het bieden van perspectief en het maken van duidelijke keuzes is iets anders dan burgers een rad voor ogen draaien. Het is inmiddels wel duidelijk dat de Haagse politiek er niet over gaat of de zon schijnt.

De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid waarschuwde het parlement in de zomer voor het risico dat we de wereld alleen maar door een veiligheidsbril gaan bekijken. Dan verliezen we zomaar belangrijke kernwaarden uit het oog. De SGP herkent dat gevaar helemaal. Geld, wapens en techniek moeten dienstbaar zijn aan gerechtigheid, barmhartigheid en klassieke vrijheden. Die strijd tekende het ontstaan van Nederland en die strijd blijft nodig. Onze nationale herder bij uitstek, Willem van Oranje, blijft een inspirerend voorbeeld. Hij zette zich onvermoeibaar in voor de vrijheid om het volle Evangelie uit te dragen, maar hij had ook oog voor de rechten van anderen. Daarom wil ik hier zonder schroom een pleidooi voeren voor christelijke waarden. Ze hebben ons land in het verleden gevormd tot wat het nu is. Ze kunnen ons land werkelijk toekomst bieden. In plaats van ideologie het Evangelie.

Ik sta kort stil bij drie concrete punten: het leven, het gezin en een veilige samenleving.

De SGP staat pal voor kwetsbaar leven. Van het kloppende hartje op de eerste echo tot de laatste zucht van een honderdjarige. Van gezond en vrolijk leven tot gebroken en depressief leven. Van kwetsbare meisjes tot schijnbaar stoere mannen. Van studenten die hun weg redelijk weten te vinden tot jongeren die verstrikt raken in porno en verslavingen. Iedereen verdient onze steun om te leven, altijd. Het kabinet moet méér doen voor moeders en hun (ongeboren) kinderen. Zorg en ondersteuning tijdens de zwangerschap en rondom de bevalling moet van topkwaliteit zijn en voor iedereen toegankelijk. Is het kabinet bereid om te kijken naar het schrappen van de eigen bijdrage voor kraamzorg?

De overheid mag in ieder geval niet toegeven aan de gedachte dat we sommige burgers beter actief uit het leven kunnen helpen dan ze in leven te houden. Er is juist meer zorg nodig voor het leven dat het zelf niet kan en niet meer ziet. De dood is nooit een oplossing. Erkent de premier dat geestelijke gezondheidszorg voor jonge mensen die psychisch lijden op dit moment nog steeds tekortschiet? Welke stappen zet het kabinet daarin?

Elke herder weet dat schapen een schaapskooi nodig hebben, een veilige, warme plek. Het is juist daarom zo zorgwekkend dat de politiek zo weinig aandacht heeft voor gezinnen en gemeenschappen. De overheid ziet burgers als individuen die verstrooid zijn in de Hollandse polder van het individualisme. Veel burgers zijn daardoor een weerloze prooi van technologische, economische en ideologische krachten. Opeenvolgende kabinetten hebben het gezin verwaarloosd, ongeacht de politieke samenstelling. De SGP vindt dat de tijd van een ijzig individualisme voorbij moet zijn. Ga voor het gezin. Focus op families en gemeenschappen. Laten we ons niet schamen om sterke relaties te bevorderen. Daar is iedereen bij gebaat. Iedereen weet dat het nodig is.

Gaat het kabinet voorstellen doen die de kloof tussen eenverdieners en tweeverdieners verkleinen? Wil het kabinet verkennen hoe ouders een zwemlesbonus kunnen krijgen zodat alle kinderen veilig zijn in het water?

Een goede herder zorgt ook voor een veilige ruimte voor de kudde. De SGP zet zich daarom in voor een veilige samenleving. Nederland moet weerbaar zijn tegen internationale dreigingen. Als ik wijs op de recente provocaties door Rusland in Polen hoef ik niets meer te zeggen. Maar ook in Nederland zijn de zorgen over veiligheid groot. Het is een aanklacht tegen onze samenleving dat Joodse medeburgers niet meer veilig over straat kunnen. Het is onacceptabel dat lezingen en bijeenkomsten geannuleerd moeten worden vanwege intimidatie, dat onderwijsgebouwen vernield worden en dat antisemitisme welig tiert op de terreinen van universiteiten, waarbij zelfs personeel betrokken is. Het is te gek voor woorden dat activisten ruim baan krijgen op snelwegen onder het mom dat ze hun mening aan het uiten zouden zijn.

De klassieke vrijheden staan in Nederland onder druk. Waarom sympathiseert het kabinet met een heksenjacht tegen vermeende conservatieve krachten? Zou een liberale overheid er op z’n minst niet een beetje alert op moeten zijn dat zij zelf ook met ideologische drijfveren veel kwaad kan aanrichten in beleid en wetgeving? Zou een onsje minder opdringerigheid de samenleving geen goed doen? Het belang van gelijkheid, diversiteit en inclusie hoeven we echt niet van het asfalt te laten spatten. Als we een beetje respect voor dieren hebben, zorgen we ervoor dat ook zebra’s weer gewoon zichzelf kunnen zijn.

Als het gaat om een stabiele, veilige samenleving is maximale urgentie vereist om asiel en migratie te beperken. Het huidige beleid is onhoudbaar en onverantwoord. Gaat het kabinet actief bijdragen aan het migratiekritische verbond binnen de EU?

Het is schrijnend en begrijpelijk dat mensen geen perspectief zien in hun eigen werelddeel. Wil het kabinet daarom de botte bezuinigingen op ontwikkelingshulp en de verre naaste daarom volledig terugdraaien?

Het is tijd om af te ronden. Als je op je in laat werken wat nodig is om een goede herder te zijn, dan zou de moed je in de schoenen zinken. De dreigingen zijn groot, onze mogelijkheden beperkt en het leven eindig. Aan het slot van mijn bijdrage wil ik daarom de herderspsalm lezen als gids voor regering en parlement. Het verrassende is namelijk dat deze psalm ons geen handboek voor herderschap biedt en dat de dichter het ook niet van menselijke leiders verwacht. Te midden van de aardse omstandigheden slaat de dichter de ogen op naar de hemel.

Psalm 23

1. Een psalm van David. De HEERE is mijn Herder, mij zal niets ontbreken.
2. Hij doet mij nederliggen in grazige weiden; Hij voert mij zachtjes aan zeer stille wateren.
3. Hij verkwikt mijn ziel; Hij leidt mij in het spoor der gerechtigheid, om Zijns Naams wil.
4. Al ging ik ook in een dal der schaduw des doods, ik zou geen kwaad vrezen, want Gij zijt met mij; Uw stok en Uw staf, die vertroosten mij.
5. Gij richt de tafel toe voor mijn aangezicht, tegenover mijn tegenpartijders; Gij maakt mijn hoofd vet met olie, mijn beker is overvloeiende.
6. Immers zullen mij het goede en de weldadigheid volgen al de dagen mijns levens; en ik zal in het huis des HEEREN blijven in lengte van dagen.

Gelukkig kan ik mijn bijdrage besluiten in het vreugdevolle besef dat Jezus Christus met recht gezegd heeft: ‘Ik ben de Goede Herder’ (Johannes 10). En in Zijn schaapskooi is nog volop ruimte. Ieder die zijn zonde belijdt is van harte welkom bij deze Herder.