Bisschop over de werving van internationale studenten

Op dinsdag 31 januari 2023 debatteerde de Tweede Kamer over de werving van internationale studenten. Namens de SGP leverde Kamerlid Roelof Bisschop een inbreng. Zijn bijdrage is hieronder te vinden.

U bent ongetwijfeld op de hoogte van het gekooktekikkersyndroom. Als je een kikker in een pan zet en je laat de temperatuur in die pan met water niet sneller oplopen dan 0,02 graad per minuut, dan blijft die kikker in de pan totdat die er niet meer uit kan en hem een triest lot is beschoren. Als je dat water op temperatuur brengt en je mikt de kikker erin, springt die er onmiddellijk uit. Op een of andere manier — ik kan niet goed verklaren hoe dat komt — moest ik aan dit beeld, aan dit syndroom, denken toen het ging over de instroom in het hoger onderwijs. Het hoger onderwijs past zich al jaren aan de stijgende instroom aan, terwijl uiteindelijk duidelijk is dat die situatie niet duurzaam en niet houdbaar is met het oog op kwaliteit. Als het zo was begonnen, hadden we nu allang drastische maatregelen genomen om het te voorkomen. Maar het is geleidelijk aan door de jaren heen opgelopen. Nou ja, wat moeten we ermee? Nu zoeken we tastend en moeizaam de weg hoe je dit beter kunt reguleren.

Als SGP vinden we het wel zorgelijk dat er al zo veel tijd verstreken is sinds het aanvaarden van de Wet taal en toegankelijkheid en dat instellingen nog steeds geen extra mogelijkheden hebben gekregen. Het wordt tijd! De SGP heeft een tweetal vragen over de planning. De minister schrijft dat pas tegen de zomer een conceptwetsvoorstel ingediend kan worden. Waarom zou daar niet meer spoed mee gemaakt kunnen worden? Graag een concreet antwoord. We weten hierover al zo veel. We hebben nota bene al een wetstraject doorlopen. Mijn vraag is of de minister van mening is dat het hoe dan ook goed is om een nieuw wetsvoorstel te behandelen om recht te doen aan de huidige context.

Dan de tweede vraag over de planning. De Adviesraad Internationale Vraagstukken heeft in een recent rapport onder andere de suggestie meegegeven om het Nederlands in bepaalde studierichtingen als onderwijstaal te verplichten en om instellingen te verplichten een minimumaantal bachelorvakken in het Nederlands aan te bieden. Dat is een variant op datgene wat een aantal collega's al in verschillende varianten naar voren hebben gebracht. Mijn vraag is: hoe worden deze adviezen meegenomen in de februaribrief?

Dan het punt van de eigen verantwoordelijkheid van de sector. Dat is een aangelegen punt voor de SGP. Die behoort gerespecteerd te worden. Daarom vindt de SGP het begrijpelijk dat de minister de instellingen enige ruimte geeft om te blijven werven voor tekortsectoren, zoals de zorg en het onderwijs. Die ruimte voor instellingen zou wel twee kanten op moeten werken. Is de minister van mening dat instellingen eigenstandig ruimte moeten hebben om beperkingen aan te brengen als dat volgens hun professionele inschatting nodig is? Een systeem van tijdelijke vrijstellingen en de goedkeuring van de minister wringt daar dan toch mee?

De Nederlandse instellingen kunnen en moeten zelf hun verantwoordelijkheid nemen om de instroom van studenten van buiten de EU beheersbaar te houden. Tegelijk zijn de spelregels van de EU niet echt dienstbaar aan het vinden van passende oplossingen. Van verschillende kanten wordt beweerd dat het aanbrengen van beperkingen ook bij niet-EU-studenten bijvoorbeeld op gespannen voet zou staan met een richtlijn over studenten. Daar is dan ook werk aan de winkel. Is de minister het daarmee eens? Wat doet het kabinet nu concreet om in de EU in te zetten op het aanpassen van de richtlijnen? Ik zou zeggen dat dit meer op het bordje van de nationale staten zou moeten liggen dan op het bordje van de EU. 

Klik hier om het hele debat terug te kijken op Debat Direct.