Waterbeleid

Nederland ligt voor een belangrijk gedeelte onder de zeespiegel. Dan is het geen geruststellende gedachte dat de zeespiegel stukje bij beetje stijgt. Rivieren moeten steeds meer water verstouwen. Veengronden klinken in. Dijken verzakken. Hoosbuien zorgen voor onderstromende kelders en akkers. En zout water rukt op.

De strijd tegen het wassende water en de zorg voor voldoende zoet water ligt in Nederland voor een groot deel in handen van onze unieke waterschappen en Rijkswaterstaat. Zij staan voor twee opgaven. Een: de achterstanden bij het onderhoud van dijken, dammen, duinen en andere waterkeringen wegwerken. Twee: aan de slag om de nieuwe, veilige deltanormen te halen. Maar zonder financiële middelen kan ook de beste dijk- en watergraaf niets beginnen.

Er ligt vanuit de Kaderrichtlijn Water ook een opgave om de kwaliteit van het oppervlaktewater te verbeteren.

Concreet:

• Bij nieuwe bouw- en bestemmingsplannen moet meer rekening gehouden worden met waterveiligheid. Waterschappen moeten effectief op kunnen treden tegen ‘onveilige’ plannen: de watertoets mag niet langer een vrijblijvend advies zijn.
• Met name West-Nederland wordt bedreigd door verzilting. Het bestrijden en voorkomen daarvan verdient meer aandacht. Het alternatieve plan om in de Nieuwe Waterweg sluizen aan te leggen (plan Spaargaren) moet serieus worden bekeken.
• Waar mogelijk worden waterveiligheidsprojecten gecombineerd met natuurontwikkeling en andere opgaven. Maar dat mag niet ten koste gaan van het Deltafonds. Bescherming tegen het water is topprioriteit. Veiligheid voorop dus!
• Als gevolg van wisselende grondwaterstanden treedt er paalrot op bij woningen in gebieden met een hoge grondwaterstand. Particuliere woningeigenaren hebben hierop geen invloed maar ondervinden wel de financiële gevolgen. Deze worden niet gecompenseerd, omdat waterschappen en gemeenten naar elkaar wijzen. Daarom moet er duidelijkheid komen over welke instantie verantwoordelijk is voor de grondwaterstand in een bepaald gebied, dan wel dat een gedeelde verantwoordelijkheid ook leidt tot een gedeelde plicht tot financiële tegemoetkoming of compensatie.
• De overheid moet stimuleren dat bij nieuwbouw het zelf gebruiken van hemelwater in huis uitgangspunt is. Bij bestaande bouw wordt gestimuleerd hemelwater op eigen terrein op te vangen. Daarbij moet vooral gedacht worden aan gebruik als spoel-, douche- en waswater, vanwege de volksgezondheid niet aan drinkwater.
• Verbetering van de waterkwaliteit is bepaald geen overbodige luxe. Veel winst is er te behalen als in het mestbeleid per regio bekeken wordt wat nodig is en dat waterschappen daarbij betrokken worden. Daarbij moet meer gemeten worden.
• Microplastics en de resten van medicijnen in het afvalwater van ziekenhuizen, verzorgingstehuizen en huishoudens geven waterschappen veel werk. Dit moet bij de bron aangepakt worden.
• Door voorschriften en bijdragen vanuit de geneesmiddelenindustrie moet zuivering van afvalwater gestimuleerd worden.

Zie ook Kustverdediging en Waterschappen.